Izba Pamięci i Tradycji Ziemi Koneckiej

 

Na progu nowego tysiąclecia konecki Oddział PTTK podjął trzecią już własną próbę tworzenia w mieście muzeum. W kadencyjnym sprawozdaniu Zarządu za lata 1992-1996 czytamy : 

„ Przy informacji tej nie sposób pominąć przykrej dla nas działaczy sprawy. Otóż jedną z pierwszych uchwał Zarządu w 1936 roku była myśl zorganizowania w Końskich Regionalnego muzeum. Mimo upływu 60-ciu lat, licznych na ten temat rozmów z władzami miasta, korespondencji na ten temat, otrzymywanych obietnic i zapewnień o dobrych chęciach i zamiarach, sprawa tkwi w martwym punkcie i nic nie wskazuje na to by można było dobre chęci wszystkich doprowadzić do zrealizowania ”.

Muzealny problem był tematem dyskusji na posiedzeniu Komisji Oświaty, Kultury Sportu i Turystyki Rady Miejskiej, jakie odbyło się wiosną 2000 roku Głos prezesa koneckiego Oddziału PTTK, będącego jednocześnie radnym, poparł mecenas Adam Kiełbowski. Demonstrując zebrane dokumenty prelegenci starali się przekonać członków Komisji do podjęcia konkretnych działań. Przedstawili historię dążeń do utworzenia muzeum oraz poinformowali o losach ocalałych zabytków, które oczekiwały w biurze PTTK na publiczne wyeksponowanie. 

Po raz kolejny problem braku placówki muzealnej w Końskich został mocno podkreślony podczas Zjazdu Oddziału PTTK w dniu 24 lutego 2001 roku. W sprawozdaniu Zarządu z kadencji 1996-2001 zawarte było stwierdzenie : 

„...Odnieść się można w tym momencie z uczuciem żalu i niemocy, spowodowanym brakiem placówki muzealnej w naszym mieście. Jej powstanie przewija się jako jedna nie zrealizowana uchwała ostatniej i wielu poprzednich kadencji koneckiego PTTK. Mimo usilnych zabiegów przeróżnych regionalistów, historyków i lokalnych działaczy wszystkich scen politycznych , przed wojna i w czasach nam współczesnych, nie udalo się zrealizować, będących od 75 lat tylko w sferze planów, ambitnych zamierzeń naszych poprzedników. Być może teraz, gdy pojawiają się szanse lokalowe, np. po byłym Banku Spółdzielczeym lub w pomieszczeniach pałacowych i wzrasta społeczne przekonanie o potrzebie wypełnienia muzealnej luki na Ziemi Koneckiej, ziszczą się marzenia tych, którzy jeszcze pozostali i przechowują w swoich domach, z myślą o potomnych, cząstkę historii naszego regionu. ”

W wyniku wywołanej dyskusji padły ze strony władz samorządowych zapewnienia chęci udzielenia wsparcia PTTK W dniu 2 września 2001 r. w Sielpi, po zakończeniu ósmej edycji Koneckiego Maratonu Rowerowego Zarząd Oddziału odbył wyjazdowe posiedzenie, na które zaproszony został Starosta Konecki Adam Sosnowski. Złożył on wówczas obietnicę podjęcia rozmów w sprawie wygospodarowania pomieszczeń na nowy lokal Oddziału w byłej siedzibie Banku Spółdzielczego. Deklarację swoją ponowił publicznie już jako Poseł RP w dniu 11 listopada tego samego roku, podczas V Rajdu Niepodległości i ceremonii uroczystego otwarcia czerwonego szlaku pieszego. Słowa dotrzymał i wspólnie ze swoim następcą Starostą Koneckim Antonim Szkurłatem przekonali Danutę Pakos, prezesa Banku do wydzierżawienia PTTK-owi części pomieszczeń w zabytkowym budynku przy ul. Zamkowej 7. Niespełna miesiąc później, 7 grudnia 2001 roku Zarząd Oddziału odbył już swoje pierwsze posiedzenie w nowej siedzibie. Dwa miesiące później upoważniono członka Zarządu Bogdana Faworskiego do tworzenia przy Oddziale komisji historii i tradycji, której zadaniem miałoby być podjęcie prac nad tworzeniem izby regionalnej oraz gromadzenie materiałów historycznych. Środowisko koneckich regionalistów tematu nie podjęło. Komisja nie powstała, a cały ciężar organizacyjny wziął na siebie prezes z Zarządem Oddziału. 

Równolegle do prowadzenia zabiegów o nowy lokal gromadzono eksponaty do przyszłego muzeum. Okazją do pozyskiwania ciekawych regionaliów były organizowane w latach 1996-1998 przez Klub PTTK Pasat” giełdy kolekcjonerskie. Spotkania odbywały się dzięki przychylności kierownictwa Klubu Osiedlowego „Kaesemek” cyklicznie, w każdą pierwszą i trzecią sobotę miesiąca. Przedmiotem wymiany, głównie młodych ludzi, były karty telefoniczne, numizmaty, walory filatelistyczne, odznaki i odznaczenia. Czasami na giełdę trafiały również ciekawe regionalia : stare dokumenty z terenu powiatu koneckiego, czy zabytkowe już przedwojenne wyroby firm odlewniczych. Wszystkie te przedmioty były gromadzone z myślą o obecnej placówce muzealnej. 


Ryc. 12 Giełdy kolekcjonerskie w Klubie Osiedlowym „Kaesemek” przyczyniały sie do 
wzbogacania zbiorów muzealnych.
Jedna z wielu giełd kolekcjonerskich organizowanych cyklicznie przez Zarząd Klubu „Pasat” w Klubie Osiedlowym „Kaesemek” (SKAN FOTO)



Innym źródłem pozyskiwania ciekawych dokumentów i zabytkowych wyrobów koneckich fabrykantów były giełdy staroci organizowane w Kielcach przez Wojewódzki Dom Kultury. Od piętnastu lat w każdą drugą sobotę miesiąca poszukiwano przedmiotów, które mogłyby tworzyć ekspozycję. O muzealnych zamiarach doskonale wiedzieli wystawiający się na giełdzie handlarze i kolekcjonerzy, udzielając swoistego prawa pierwokupu. Wyszukiwaniem regionaliów do muzeum zajmowali się od lat obok autora opracowania : Stanisław Wydra i Janusz Salata. Źródłem pozyskania starych druków i map były kieleckie aukcje antykwaryczne nie żyjącego dziś Andrzeja Metzgera. Zabytki zakupywano również na innych giełdach, przy okazji wyjazdów na biegi maratońskie i imprezy turystyczne. Wielokrotnie odwiedzano jarmarki staroci na Kole w Warszawie, Łodzi, Bytomiu, Wrocławiu i Legnicy. Oczekiwanych efektów nie przynosiły Miejscem poszukiwania regionaliów były też spotkania kolekcjonerskie w pobliskich miejscowościach : Skarżysku Kamiennej, Starachowicach czy Ostrowcu Świętokrzyskim. Wyjazdy te nie przyniosły jednak oczekiwanych efektów.


Ryc. 13 Pismo do Posła na Sejm RP Adama Sosnowskiego o wsparcie działań



W różny sposób próbowano pozyskać niezbędne środki finansowe i przy okazji zachęcić mieszkańców do współtworzenia placówki. Podczas zakończenia 28 edycji Rajdu Bab w Proćwinie przeprowadzono licytację pamiątek turystycznych. Przychód stanowiło 100 złotych oraz 5 dolarów amerykańskich jakie zaoferowała na szczęście mieszkanka Chicago. W trakcie 3 Majowych Biegów Ulicznych w parku miejskim przeprowadzono loterię, która przyniosła dochód w wysokości 270 zł. Uzyskane w ten sposób środki przeznaczono na koszty adaptacji pomieszczeń. Za kwotę 1050 zł oszklono zdewastowane gabloty po starej Izbie.

W wyniku złożonego w dniu 8 kwietnia pisma PTTK do posła A. Sosnowskiego podjęto szereg działań, których końcowym efektem było powstanie Izby Pamięci. Postanowiono zaprosić do współpracy władze samorządowe oraz media. Po kilku miesiącach rozmów i uzgodnień w dniu 7 października 2003 r. grupa 14 osób utworzyła tzw. Radę Społeczną powstającej Izby. W skład Rady weszli :

1. Adam Sosnowski Poseł na Sejm RP
2. Waldemar Komorowski Przewodniczący Rady Powiatu w Końskich
3. Grzegorz Wąsik Przewodniczący Rady Miejskiej Końskich
4. Antoni Szkurłat Starosta Konecki
5. Bogdan Soboń Wicestarosta Konecki
6. Józef Duda Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy w Końskich
7. Krzysztof Jasiński Przew. Kom. Oświaty, Kultury ... RM w Końskich
8. Sławomir Staciwa Radny Rady Powiatu w Końskich
9. Wojciech Pasek Prezes Zarządu Oddziału PTTK w Końskich
10. Marian Kresa Naczelnik Wydziału Edukacji UMiG w Końskich
11. Danuta Pakos Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Końskich
12. Zbigniew Gontek Sekretarz Zarządu Oddziału PTTK w Końskich
13. Marzena Kądziela Redaktor "Echa Dnia" i "Echa Koneckiego"
14. Anna Kobierska Redaktor "Tygodnika Koneckiego"



Na posiedzeniu tym padły deklaracje współtworzenia w pierwszej wersji muzeum. Wśród zgromadzonych panowała pełna zgodność i głęboka wiara w powodzenie przedsięwzięcia. Zauważono jednak, że kluczem do sukcesu jest dobra wola koneckich samorządów. Padł wniosek PTTK, aby ze względu na liczne trudności, w tym brak wymaganego doświadczenia i gwarancji finansowych, na obecnym etapie rozpatrywać tworzoną placówkę w kategoriach izby muzealnej i nadać jej nazwę Izby Pamięci i Tradycji Ziemi Koneckiej. Propozycję zaakceptowano. Wybrano przewodniczącego Rady, którym został Waldemar Komorowski. Uznano za konieczne przeznaczenie kwoty 10 tys. zł . na zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy kustosza lub kierownika odpowiedzialnego za placówkę. Starostwo Powiatowe i Urząd Miasta i Gminy w Końskich poprzez swoich przedstawicieli zadeklarowali współfinansowanie Izby w równych częściach, po 15 tys. zł. rocznie. Czas pokazał, że nie ma pełnej zgody i woli wspólnego działania lokalnych polityków.

Cały 2003 rok działacze PTTK poświęcili na intensywne przygotowania do otwarcia Izby Pamięci. Dokonano uzupełnienia zapisów w Statucie Oddziału o działalność muzealną. Zmiany zgłoszono w styczniu do Krajowego Rejestru Sądowego.

Za sprawą Barbary Sekuły Koneckie Stowarzyszenie Wspierania Przedsiębiorczości przekazało na potrzeby Izby komputer. Jego możliwości techniczne okazały się jednak ograniczone. Dzięki przychylności Starosty Antoniego Szkurłata oraz sekretarza Starostwa Tadeusza Szymańskiego nowszy sprzęt komputerowy wypożyczono na kilka miesięcy z samorządu powiatowego. Osoby te oraz Kierownik Powiatowego Urzędu Pracy Władysław Pająk wspomagali PTTK poprzez umożliwianie odbywania stażów praktykanckich w biurze Towarzystwa W okresie tworzenia Izby, zatrudniani absolwenci mieli duży wkład pracy w adaptację pomieszczeń, stając się w późniejszym czasie podstawą prawidłowego funkcjonowania placówki. 

Poniżej lista osób zaangażowanych w tworzenie w latach 2002- 2004 
Izby Pamięci i Tradycji Ziemi Koneckiej



1. Czech Marek
2. Dziubiński Zbigniew
3. Faworski Bogdan
4. Głowacki Andrzej
5. Gontak Zbigniew
6. Grodzka Iwona
7. Grodzki Jerzy
8. Jasiński Krzysztof
9. Komorowski Waldemar
10. Kowalczyk Dariusz
11. Kowalczyk Stanisław
12. Kowalczyk Zbigniew
13. Kresa Marian
14. Król Grzegorz
15. Kubała Robert
16. Malicki Grzegorz
17. Niewęgłowski Janusz
18 Pająk Władysław
19. Pakos Danuta
20. Pasek Maciej
21. Pasek Wojciech
22. Patrzałek Bożena
23. Polak Jan
24. Salata Janusz
25. Sekuła Barbara
26. Soboń Bogdan
27. Sosnowski Adam
28. Sosnowski Piotr
29. Stasiński Paweł
30. Stawski Tomasz
31. Studziński Wojciech
32. Szkurłat Antoni
33. Szymański Tadeusz
34. Świtakowska Arika
35. Turno Wiesław
36. Wąsik Grzegorz
37. Wilk Kazimierz
38. Wydra Stanisław



Jesienią 2003 roku Wzrosło bardzo tempo prac przy tworzeniu Izby. Do pomocy organizacyjnej włączyło się wiele osób. Stanisław Kowalczyk, prezes Towarzystwa Budownictwa Społecznego pomógł w wykonaniu po kosztach materiałów gablot wiszących. Firma ta wyposażyła nieodpłatnie pozostałe gabloty stojące w szklane półki pozyskane z wymienianych okien w mieszkaniach komunalnych. Wiesław Turno podarował z Klubu Osiedlowego „Kaesemek” sukno na stoły i co najważniejsze przekazał na cele ekspozycyjne z Klubu Fotograficznego „ATUT” 152 sztuki reprodukcji zdjęć starych Końskich. Ze względu na brak środków uzgodniono, iż większość tych fotografii zostanie udostępniona do oglądania w prowizorycznych oprawach z folii przezroczystej. Robert Kubała wykonał z mozołem i własnoręcznie tuszem na arkuszu brystolu o formacie A1 kalendarium najważniejszych wydarzeń z dziejów miasta. Dyrektorki Szkoły Podstawowej nr 2 : Bożena Patrzałek i Iwona Grodzka przekazały 9 sztuk ławek szkolnych. Jerzy Grodzki, zastępca dyrektora Zespołu Opieki Społecznej również nieodpłatnie podarował 10 sztuk oszklonych szaf laboratoryjnych, które po przewiezieniu do Izby zostały poddane renowacji i malowaniu przez Zbigniewa Gontka. Brakujące półki dorobił stolarz Grzegorz Malicki z Kazanowa. Dyrektor Biblioteki Publicznej Dariusz Kowalczyk wypożyczył 6 sztuk drewnianych szafek i 7 gablot stojących. Wojciech Studziński wykonał wszelkie prace elektryczne, montując oświetlenie gablot oraz podświetlenie szyldu na balkonie, wyrzeźbionego w drewnianych kłodach przez koneckiego artystę Grzegorza Króla . Inny szyld oraz podświetlana reklamę wykonał instruktor z „Kaesemka” Paweł Stasiński. Wszelkie usługi transportowe świadczył nieodpłatnie Piotr Sosnowski. Z jego pomocą gromadzono w Izbie wszelkie wyposażenie i przewożono cięższe muzealia. Duży wkład pracy w opisywanie i ewidencjonowanie muzealiów miała Arika Świtakowska, zatrudniona w PTTK poprzez RUP w Końskich. Jej pracę kontynuowali stażyści odbywający w Izbie swoje praktyki zawodowe : Ewelina Skrzynecka, Irmina Janus, Dominika Wilk, Magdalena Weber, Lucyna Jakubowska i Maciej Pasek. 


Ryc. 14 Zaproszenie na otwarcie Izby Pamięci i Tradycji Ziemi Koneckiej



Za sprawą członków Koła PTTK przy Koneckich Zakładach Odlewniczych : Zbigniewa Kowalczyka, Zbigniewa Dziubińskiego, Janusza Niewęgłowskiego i Andrzeja Głowackiego w dniu 11.12.2003 r. za zgodą dyrekcji zakładów pozyskano eksponaty ze zlikwidowanej już zakładowej izby muzealnej przy KZO. Przewodniczący Rady Powiatu Waldemar Komorowski sprowadził z Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 w Stąporkowie żeliwny odlew popiersia Stanisława Staszica o naturalnych wymiarach. Z kolei Przewodniczacy Rady Miejskiej w Końskich wypożyczył oryginalne akty nadania Gminie Końskie Orderu Krzyża Grunwaldu III klasy oraz Odznaki „Za Zasługi dla Kielecczyzny”.

W dniu 15 listopada 2003 r. powstanie izby muzealnej w Końskich było tematem obrad Wojewódzkiego Porozumienia Oddziałów PTTK Regionu Świętokrzyskiego. Dzięki współpracy nawiązanej z Tomaszem Stawskim, prezesem Oddziału PTTK w Starachowicach konecką wystawę wzbogacono o wypożyczone w dniu 17.01.2004 r. na okres 10 miesięcy, z tamtejszego Muzeum Regionalnego PTTK, zabytki archeologiczne : miecz rzymski z II wieku ne, narzędzia pracy i wyroby ozdobne z żelaza, kości mamuta z okazałym zębem trzonowym i replikę produkowanego w czasie okupacji hitlerowskiej w Suchedniowie karabinu „Sten”. 

Nie powiodły się próby nieodpłatnego pozyskania wycofanego sprzętu bojowego z Agencji Modernizacji Mienia Wojskowego jak np. haubica czy działo przeciwlotnicze. Sprzęty te miały być ustawione przy ogrodzeniu parku od strony ul. Zamkowej i zachęcać podróżnych do odwiedzenia Izby. Nie pozyskano też dokumentów ze zlikwidowanego Muzeum walk Partyzanckich w Jóźwikowie. Wcześniej trafiły one do jednego z muzeów warszawskich i Archiwum Państwowego w Kielcach. 

Na posiedzeniu w dniu 10.12.2003 r. Zarząd Oddziału przyjął wzory dokumentów Izby : druk pokwitowań przyjęcia w depozyt, druk nieodpłatnego przekazania przedmiotu i kartę ewidencyjną. Zakładowi Poligraficznemu „Duet” zlecono wykonanie księgi inwentarzowej i księgi depozytów. Opracowano także wzór umowy kupna-sprzedaży, lecz druk ten nigdy nie został wykorzystany. Nie pozwalała na to szczupłość środków znajdujących się w posiadaniu Izby. Wszystkie zakupy dokonywane były przez osoby prywatne z własnych środków, a pozyskane w ten sposób do ekspozycji przedmioty stanowiły depozyt, a nie własność Izby. 

Do budowania ekspozycji zaproszono prywatnych kolekcjonerów i regionalistów koneckich. Idea tworzenia izby w większości przypadków przyjmowana była z zadowoleniem. W niektórych środowiskach panowała jednak opinia, że takimi pracami powinni zajmować się wyłącznie fachowcy, a nie amatorzy oraz że powstanie izby przekreśli szansę na utworzenie w Końskich muzeum. W efekcie wielu rozmów w połowie grudnia 2003 roku z zaproszenia do współpracy skorzystali Bogdan Faworski i Jan Polak. Wzbogacili swoimi zbiorami część wystawy dotyczącą okresu okupacji hitlerowskiej. Był to ostatni etap tworzenia ekspozycji. Pojawiły się różne koncepcje zagospodarowania przestrzeni w dwóch dostępnych pokojach. Przygotowane wcześniej gabloty zmieniały swoją zawartość i charakter. Wcześniej wykonane prace były tak daleko zaawansowane, że trudno było wygospodarować oczekiwaną przez wszystkich regionalistów przestrzeń wystawienniczą oraz spełnić ich wszelkie oczekiwania. 


Ryc. 15 Pamiątkowa plakietka z otwarcia Izby.



Tak zwany rozruch Izby planowany był na dzień 17.01.2004 r. Jednak ze względu na niemożliwość udziału w nim gości specjalnych oficjalne otwarcie Izby nastąpiło tydzień później w dniu 24 stycznia 2004 r. Z założenia miało to być skromne spotkanie osób pomagających w adaptacji pomieszczeń i osób których dary lub wypożyczenia tworzyły ekspozycję. Na uroczystości pojawił się członek Zarządu Województwa, dyrektor Departamentu kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach Jacek Kowalczyk. Obecni byli radni powiatowi i miejscy, z Przewodniczącym Rady Powiatu Waldemarem Komorowskim, Starostą Koneckim Antonim Szkurłatem, wicestarostą Bogdanem Soboniem, przewodniczącym Rady Miejskiej w Końskich Grzegorzem Wąsikiem i zastępcą burmistrza Józefem Dudą. Byli też naczelnicy wydziałów koneckich samorzadów; Emilian Niemiec i Marian Kresa, a także dyrektor Miejsko-Gminnego Domu Kultury Janina Malasińska. Lokalne media reprezentowali : Marzena Kądziela, Anna Kobierska, Marian Klusek i Dariusz Ogłoza. Z prezentem w postaci komputera i plansz ze zdjęciami starych Końskich z Jeleniej Góry przyjechał Kazimierz Wilk, prezes tamtejszej Euroregionalnej Izby Przemysłowo Handlowej.

Był szampan i nadzieja na w szybkie przekształcenie Izby w Muzeum Ziemi Koneckiej. Zarząd Oddziału PTTK wyemitował cegiełki na rozwój Izby o nominałach 10, 20 i 50 zł. Podczas otwarcia Izby sprzedano ich za kwotę 410 zł.


Ryc. 16 Uroczyste otwarcie Izby Pamięci i Tradycji Ziemi Koneckiej
w dniu 24.01.2004 r.



Dzięki mediom wieść o otwarciu w Końskich Izby Pamięci szybko obiegła region. I nie tylko. Dotarła nawet do Szwecji. Mieszkający na stałe od 25 lat w Sztokholmie Ireneusz Łukaszewski, pochodzący z Ostrowca Świętokrzyskiego, złożył telefonicznie gratulacje. Zadeklarował przekazanie oryginalnych starych dokumentów i map. Współpraca ta okazała się wieloletnia. Jej efektem było późniejsze wzbogacenie zbiorów o XVII wieczne miedzioryty i banknoty z pierwszej połowy XX w. Do PTTK zaczęli zgłaszać się inni darczyńcy. 


Ryc. 17 Cegiełka na rozwój Izby wyemitowana przez Zarząd Oddziału PTTK
w trzech nominałach : 10, 20 i 50 zł.



Ekspozycję muzealną tworzyły w głównej mierze przedmioty pochodzące ze starej Izby oraz wypożyczone lub przekazane nieodpłatnie zbiory prywatne kilku osób. 

Poniżej pełna lista darczyńców Izby Pamięci z lat 2003-2008 (kolejność alfabetyczna) :



1. Dobiech Jadwiga
2. Faworski Bogdan
3. Gąszcz Stanisław
4. Jankowiak Elżbieta
5. Jedynak Sylwester
6. Kałwiński Paweł
7. Kania Grzegorz
8. Kobyłecki Marek
9. Komorowski Waldemar
10. Kosmulska Anna
11. Krawczyk Remigiusz
12. Liwocha Andrzej
13. Łasiński Maciej
14. Łukaszewski Ireneusz
15. Maciejczyk Regina
16. Matynia Ryszard
17. Pasek Krystyna
18. Pasek Wacław
19. Pasek Wojciech
20. Pisiałek Henryk
21. Pobocha Maciej
22. Polak Jan
23. Salata Janusz
24. Sekuła Barbara
25. Siewierski Zbigniew
26. Sota Krzysztof
27. Stachura Ewa
28. Staciwa Sławomir
29. Stanek Zygmunt
30 Stańczyk Jerzy Rajmund
31. Szociński Janusz
32. Ślifierz Mariusz
33. Telecki Jan
34. Turalski Marian
35. Turno Wiesław
36. Wąsik Grzegorz
37. Wiatr Krzysztof
38. Wikiera Wojciech
39. Wilk Kazimierz
40. Włodarczyk Alina
41. Wydra Stanisław



Tłustym drukiem wyszczególnione są osoby wzbogacające zbiory wielokrotnie.



Wszystkim wymienionym osobom Zarząd Oddziału PTTK w Końskich składa serdeczne podziękowania.

Po kilku dniach od uroczystości otwarcia Izby pozostały tylko dobre wspomnienia i trudności dnia codziennego. Otrzymanie obiecanych przez samorządy środków okazało się nie mniej trudne jak tworzenie muzeum. Starostwo Powiatowe poszukiwało odpowiedniego sposobu na przekazania dotacji. Trwały uzgodnienia i negocjacje. Pojawiały się różne koncepcje i wątpliwości. W szybkie sfinalizowanie umowy zaangażowany był osobiście Starosta Antoni Szkurłat i Naczelnik Wydziału Edukacji Marian Kresa. Mijały tygodnie. Pieniędzy nie było, a należności rosły. Na opłacenie bieżących rachunków PTTK początkowo zaangażował własne środki. Gdy ich zabrakło zwrócono się do wierzycieli z prośbą o cierpliwość. Finansowanie Izby uruchomiono dopiero 17 maja 2004 r. poprzez Stowarzyszenie „Wszechnica Konecka”. Otrzymywane od tej pory zawsze w terminie środki przeznaczane były głównie na opłatę czynszu, energii elektrycznej, monitoringu i obsługę księgową. Kontrolę wydatków dotacji prowadził w imieniu Wszechnicy Roman Pałosz. 

Całkiem inaczej wyglądała sprawa wsparcia finansowego przez Gminę Końskie. Pomimo wcześniejszych deklaracji w wydatkach budżetowych na 2004 rok nie przewidziano żadnych środków na Izbę. Burmistrz nie skorzystał z wielokrotnego zaproszenia do udziału w pracach Rady Społecznej, ani też z zaproszenia do zwiedzenia ekspozycji. Wobec takiego obrotu sprawy w dniu 25.03.2004 r prezes Oddziału PTTK, będący jednocześnie radnym, złożył na sesji Rady Miejskiej wniosek do budżetu na uzgodnioną kwotę 15 tys. zł. Wniosek został przyjęty większością głosów. Miesiąc później przygotowany został przez pracowników UMiG projekt umowy pomiędzy gminą i PTTK. Podpisanie jej stało się teoretycznie formalnością. W praktyce jednak było odwlekane z tygodnia na tydzień. Powody zmieniały się co jakiś czas. Władze uznały, że nie ma żadnego prawnego sposobu wykonania tej uchwały, a Izba „to coś wymyślonego”. To zarzucano brak osobowości prawnej, to uważano, że prowadzenie przez PTTK działalności muzealnej nie jest zadaniem własnym gminy. Temat realizacji uchwały budżetowej w punkcie dotacji na funkcjonowanie Izby był przedmiotem niemal wszystkich posiedzeń Komisji Zdrowia i Komisji Kultury. Dopiero po złożonej na piśmie interpelacji podczas sesji Rady Miejskiej i wobec zagrożenia nie wykonania budżetu ogłoszony został przez gminę konkurs na „kontynuowanie działalności Izby”. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpiło 20 grudnia, niemal w przeddzień Świąt Bożego Narodzenia. Pomimo trudności wykorzystano całą przyznaną kwotę, dokonując m.in. zakupu komputera, kserokopiarki i wyposażenia biurowego.

Wnioski do budżetu składane były w latach następnych, lecz pomimo zapewnień ze strony władz miejskich o społecznej potrzebie kontynuowania działalności muzealnej, nie były rozpatrywane pozytywnie. 

Problemów z prawidłowym funkcjonowaniem Izby było więcej. Choćby niemoc związana z odzyskaniem pomieszczenia magazynowego, udostępnionego grzecznościowo na potrzeby biura poselskiego w połowie 2005 roku. Była to niemal batalią o byt. Przez długie miesiące część wyposażenia i zbiorów zalegała na korytarzach oraz w prywatnych domach, co dezorganizowało pracę biura. Pomieszczenie zostało odzyskane dopiero po wielu interwencjach i przy wyjątkowo dobrej woli Starosty Koneckiego i prezesa Banku Spółdzielczego.


Ryc. 18 Trzecia sala Izby w trakcie adaptacji na dział krajoznawczy.



Posiadając już odpowiednie zaplecze gospodarcze przygotowano do zagospodarowania na dział krajoznawczy trzecią salę. W listopadzie 2006 roku zapełniła się ona zabytkowym sprzętem turystycznym i pamiątkami z imprez organizowanych przez PTTK Końskie w minionych latach.

W Izbie wyłożona została Księga Pamiątkowa. Wpisy w niej dokonane świadczyły o potrzebie i celowości istnienia Izby Pamięci lub muzeum w Końskich. Obok licznych pochwał adresowanych do PTTK za utworzenie i prowadzenie placówki oraz oznak zaskoczenia ilością zgromadzonych eksponatów są również głosy domagające się wręcz powiększenia przestrzeni wystawienniczej i utworzenia na bazie zgromadzonych zbiorów placówki muzealnej. Wiara w kontynuowanie muzealnej drogi w Końskich w okresie powstania Izby była w niektórych środowiskach bardzo duża. Potwierdzają to wpisy złożone księdze pamiątkowej złożone podczas uroczystości otwarcia placówki.


19. Jedna z prelekcji Jana Polaka w Izbie Pamięci



W księdze, na 164 stronach znajduje się kilkaset wpisów. Wynika z nich, że w ciągu 5 lat ekspozycję zwiedziła młodzież ze wszystkich koneckich placówek oświatowych, począwszy od młodzieży ponadgimnazjalnej, a skończywszy na kilkuletnich dzieciach. Przedszkola samorządowe nr 2 i nr 4 odwiedzały Izbę wielokrotnie. Również wielokrotnie przyjeżdżały klasowe wycieczki ze szkół podstawowych i gimnazjów w Miedzierzy oraz Gowarczowie. Swoją obecność potwierdzali podczas żywych lekcji historii uczniowie z wielu innych szkół na terenie powiatu koneckiego, m.in z : Kapałowa, Nieświnia, Rudy Malenieckiej, Rudy Pilczyckiej, Słupii, Kazanowa, Stadnickiej Woli, Modliszewic i Kamiennej Woli. W księdze znalazły się wpisy młodzieży z Wiejskiego Domu Kultury w Kornicy, Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Baryczy, Zekcji Emerytów i Rencistów ZNP i Powiatowego Środowiskowego Domu Samopomocy w Końskich. Izbę odwiedzały młodzieżowe wycieczki z poza terenu konecczyzny ze szkół podstawowych nr 10, 217, 246 oraz gimnazjów nr 27 i 94 w Warszawie, SP w Kleczanowie, XXV LO w Łodzi, Gimnazjum nr 3 ze Skarżyska Kamiennej, studenci Uniwersytetu Łódzkiego i Wszechnicy Świętokrzyskiej. W Izbie nie zabrakło kolonistów z Warszawy i Łodzi wypoczywających w Sielpi. Swoje wpisy pozostawili uczestnicy dużych imprez turystyczno-krajoznawczych organizowanych na Ziemi Koneckiej, między innymi : 46 Ogólnopolskiego Zlotu Przodowników Turystyki Pieszej, Ogólnopolskiego Zlotu Przodowników Turystyki Kolarskiej, Rajdu Rowerowego Lwów- Łódź. Zorganizowane grupy turystów z PTTK Skarżysko Kam., Kluby Turystyczne „Kigari” i „Przygoda” z Kielc oraz „Kompas” ze Stalowej Woli, BT „Piast” z Inowrocławia oraz Wolborskie Towarzystwo Kultury. Byli też emeryci z Oddziału Polskiego Zwiazku Emerytów i Rencistów w Opocznie i seniorzy z Kopalni „Anna” w Pszowie.


Ryc. 20 Wpis do księgi pamiątkowej władz powiatu koneckiego



Stałymi gośćmi, zwiedzającymi corocznie wiosną ekspozycję, były grupy obcokrajowców ze Słowacji. Klubu Słowackich Turystów w Poważskiej Tepli, zaprzyjaźniony z PTTK, odwiedzał Izbę przy okazji udziału w kolejnych edycjach Koneckiego Maratonu Pieszego. Byli wśród nich mieszkańcy innych miast słowackich : Martina, Bytcy, Povażskiej Bystrzycy, i Żyliny. Podobie, przy okazji pobytu w ramach wymiany kulturalnej, czynili goście z partnerskiego dla Końskich miasta Śala. W księdze widnieją również wpisy w innych językach ; angielskim, rosyjskim i hebrajskim. Izbę odwiedzali obywatele Wielkiej Brytanii i USA.

Swą opinię na temat prowadzonej przez PTTK działalności wyrażało na kartach księgi pamiątkowej wiele osób publicznych. jedna z nich był wicepremier rządu polskiego Przemysław Gosiewski. Obecność w Izbie uwiecznili swoim wpisem mieszkańcy kilkudziesięciu miejscowości z terenu całego kraju, którzy zwiedzali Izbę indywidualnie. W podpisach widnieją zarówno nazwy wielkich aglomeracji, jak i małych miasteczek, z których przyjechali do Końskich : Bełchatów, Białystok, Busko Zdrój, Bydgoszcz, Chojnice, Cieplice, Dąbrowa Górnicza, Elbląg, Gdynia, Głogów, Inowrocław, Janikowo, Jelenia Góra, Jeżewo, Katowice, Kielce, Kłodzko, Kodeń, Kraków, Lublin, Lubliniec, Łódź, Niepołomice, Olsztyn, Opoczno, Opole, Ostrowiec Św., Piotrków Tryb., Połaniec, Radom, Rozwadów, Rumia, Sandomierz, Sieradz, Sitkówka Nowiny, Sławno, Słupsk, Sochaczew, Sosnowiec, Stalowa Wola, Starachowice, Stąporków, Suchedniów, Szczecin, Świdnik, Warszawa, Włoszczowa, Wodzisław Śl., Zielona Góra, Żagań, Żychlin. 

Warto przytoczyć w tym miejscu treść kilku najbardziej charakterystycznych dla całości wpisów dokonanych przez odwiedzających Izbę turystów :

*
„ Bardzo serdecznie dziękuję za zaproszenie na uroczystość otwarcia Izby regionalnej w Końskich. Gratuluję pomysłu oraz konsekwencji w dążeniu do powstania placówki. deklaruję pomoc w promocji Izby. Życzę wszystkiego najlepszego ”. 

Jacek Kowalczyk
Członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego
*
„ Jestem pełna uznania i zachwytu, dla inicjatorów serdeczne podziękowania. To był ostatni dzwonek, aby takie muzeum powstało. przecież jesteśmy u progu wejścia do Unii Europejskiej i musimy pamiętać o naszych korzeniach ”.

Z poważaniem 
Barbara Cieplińska
*
„ Gratulacje i serdeczne życzenia dla inicjatorów i pasjonatów historii regionu, szczególnie dla Wojtka Paska. Mam nadzieję, że jako długodystansowiec, maratończyk doprowadzi do powstania Muzeum Ziemi Koneckiej ”.

Grzegorz Wąsik 
Przewodniczący Rady Miejskiej w Końskich
*
„ Jestem pełen uznania dla organizatorów Izby Pamięci” w naszym mieście – Końskie. Wierzę, że Izba ta będzie z każdym dniem bogatsza w zbiory pamiątek historycznych Ziemi Koneckiej ”.

Stanisław Płatek 
emerytowany nauczyciel z Końskich
*
„ Odnalazłem tu malutki kawałek mojego życia. Dzięki ”. 

Adolf Tomasik
*
„ Jestem mile zaskoczony ilością zgromadzonych zbiorów. Myślę, że stanowić one będą ciekawą część eksponatów przyszłego Muzeum Ziemi Koneckiej ”.

Z wyrazami szacunku 
Marian Chochowski
*
„ Moje zdziwienie, że tyle eksponatów zebrano na tak małej powierzchni. Ale też wiele eksponatów znajduje się w prywatnym posiadaniu i grozi im zagłada ”.

Marian Turalski
*
„ Dziękujemy za umożliwienie nam spotkania z prawdziwą historią Ziemi Koneckiej ”. 

Uczniowie kl.IV 
Publicznej Szkoły Podstawowej w Rudzie Malenieckiej
*
„ Bardzo dziękujemy za interesującą opowieść o historii Końskich, Konecczyzny, krwawych i bohaterskich kartach historii naszej Ziemi – „najbliższej nam Ojczyzny ...”.

Uczniowie i opiekunowie kl. IV, V i VI 
Szkoły Podstawowej w Kornicy z siedzibą w Baryczy
*
 

Ryc. 21 Wpis do księgi pamiątkowej Wicepremiera RP Przemysława Gosiewskiego.


*
„ Izba Pamięci w Końskich to wielkie osiągnięcie miłośników tej Ziemi i miejscowych władz. Bez pasjonatów, ludzi zaangażowanych w zbieranie i systematyzowanie eksponatów nie moglibyśmy przeżyć wzruszeń przy oglądaniu kolejnych gablot. To nasza Ziemia Konecka, nasze korzenie, nasze wspomnienia. Dziękujemy! Życzymy dalszych działań- dla potomnych ”.

Elżbieta Szablicka-Janicka
*
„ W Izbie znalazłam ciekawe eksponaty, szczególnie te dotyczące życia codziennego mieszkańców. Wiadomości Pana są naprawdę imponujące, a co ważne zachęcają do zwiedzania ”.

Z podziękowaniem
Barbara Skrzyńska z siostrą, Kraków
*
„ Cieszę się bardzo, iż taka Izba powstała i mam nadzieję, że będzie się rozrastać. Aż do Muzeum Regionalnego. Oby ! ”. 

Chwała zapalonym konecczanom
Magdalena Smożewska Wójcikiewicz
*
„ Dziękujemy za piękną lekcję historii Ziemi Koneckiej – tak bardzo nam bliskiej. Tyle wzruszeń, tyle wspomnień odżyło w chwilach oglądania tych, zdawałoby się drobnych, a tak cennych, drogich sercu pamiątek. Dziękujemy raz jeszcze ”.

Alicja z Kulczykowskich Skarzykowa
*
„ O tej Izbie Pamięci słyszałem ... To co zobaczyłem przerosło moje oczekiwania ! To już teraz wymusza, bym przyjechał specjalnie do Izby Pamięci i zanurzył się wspomnieniami w przeszłość, z którą jestem tak związany ”.

Michał Ławacz zam. w Warszawie
*
‘ Mogliśmy poznać historię naszego regionu. Izba Pamięci to wielkie osiągnięcie miłośników tej ziemi. Życzymy dalszych sukcesów w działaniu. Jeszcze tu przyjdziemy ! ”.

Katarzyna Gloger 
Uczniowie SP nr 1 w Końskich
*
„ Z wyrazami podziękowania za wspaniałą i interesującą lekcję historii. Jesteśmy wdzięczni za przybliżenie dziejów naszego miasta i tego wszystkiego, co go dotyczyło. Pamięć o przodkach i ich zasługach na długo będzie towarzyszyła nam – współczesnemu pokoleniu młodych Polaków ... „Non omnis morior ...” („Nie wszystek umrę” przy. autor) .

II LO w Końskich, kl. III d
*
„ Jakże piękne jest nasze miasto i jego wieloletnia historia. Ta wizyta zostanie długo w naszej pamięci i w naszych sercach ”.

Paweł Kosmal, Monika Sękowska
*
„ ... Jesteśmy zachwyceni zgromadzonymi pamiątkami i podziwiamy Wasz wkład pracy w przygotowanie tak wspaniałego miejsca do zwiedzania w celu pogłębienia wiadomośc o regionie ”.

Członkowie Oddziału PTTK w Skarżysku Kamiennej
*
„Ciekawa lekcja historii i wspaniała ekspozycja mimo braku wystarczającego miejsca. Z wyrazami szacunku za wytrwałość w krzewieniu kultury turystycznej i historii ”. 

Turyści z Radomia
*
„ Dziękujemy za zachowanie naszych korzeni, przekazywanie młodzieży tego co tworzy z nich ludzi wartościowych ”. 

Gimnazjum nr 1 w Końskich, kl. II d i II e
*
„ ... Izba posiada wiele interesujących eksponatów. Powinny one znaleźć się w muzeum z prawdziwego zdarzenia. Mniejsze miejscowości posiadają muzea, Końskie niestety nie, a szkoda ”.

Bogumiła Łyżwa, Końskie
*
„ Można być w kropli wody światów odkrywcą, Można przemierzyć światy i przeoczyć wszystko”. Gratuluję dobrego pomysłu na promocję i szerzenie wiedzy o Małej Ojczyźnie ”.

Robert Ciekanowski
*
„ Wiele pięknych pamiątek, starych, zabytkowych, zgromadzonych w Izbie Pamięci. To ślady naszej bytności ... Podziękowania organizatorom za ich pracę w tworzeniu historii regionu konecczyzny”.

Żołnierz AK gen. „Szarego” ps. „Myszka”
R. Relidzyński


Ryc. 22 W księdze pamiątkowej widnieją wpisy turystów kilku narodowości.


Wiele pozytywnych wpisów, będących dla działaczy PTTK najlepszą nagrodą za prowadzenie Izby, posiada nieczytelne podpisy :

*
„ Jesteśmy zachwyceni Izbą Pamięci ”.
*
„ Jestem zachwycony !. Dlaczego w Drzewicy nie ma takiego muzeum ? ”.
*
„ Zachwycająca i bogata ekspozycja, świetnie się ogląda. Wielkie dzięki ”.
*
„ Serdeczne podziękowanie za to, że takie miejsce jest w naszym mieście ”.
*
„ Abyście istnieli jak najdłużej ”.
*
„ Zbiory są rewelacyjne ”.
*
„ Z dużą przyjemnością i wzruszeniem przeniosłem się w miejsca 
z moich dziecinnych lat ”.
*
„ Sporo informacji. Ciekawe zdjęcia. Życzę dalszego rozwoju! 
Może coś o nauczycielach się jeszcze znajdzie... ”.
*
„ Kto pielęgnuje historię swojej Ziemi, zachowuje swoją tożsamość ”.
*
„ Ciekawe. Wielem się dowiedział z tej wystawy. Dziękuję.
*
„ Jedyne i prawdziwe miejsce poświęcone naszemu miastu ”.
*
„ Znakomita Izba Pamięci. 
Nie przypuszczałem, że Końskie mają taką ciekawą historię ”.
*
Serdecznie dziękujemy za piękną opowieść o Ziemi Koneckiej ”.
*
„ Bardzo ciekawe miejsce, wiele interesujących eksponatów !
Życzę coraz większej ilości zasobów muzealnych i dużo turystów ”.


23. Plan lekcji wykonany do celów promocyjnych Izby


Od chwili powstania Izby zajęto się jej promocją. Bardzo pomocny okazał się w tej sprawie dziennik „Echo Dnia” w którym przez okres ponad roku czasu zamieszczane były zaproszenia do odwiedzenia ekspozycji. Również w „Tygodniku Koneckim” ukazało się kilka artykułów obrazujących ciekawsze wydarzenia związane z funkcjonowaniem placówki. Część okazów muzealnych prezentowana była pod namiotem promocyjnym podczas „Dni Końskich” oraz wszystkich edycji Festiwalu Turystyczno-Technologicznego „Kuźnice Koneckie”. W takcie tej największej w powiecie koneckim imprezy plenerowej z zakresem działalności PTTK corocznie miało okazję zapoznać się kilka tysięcy mieszkańców regionu oraz wczasowiczów z odległych zakątków kraju wypoczywających w tym czasie w Sielpi. Podobne działania prowadzone były na Świętokrzyskich Targach Turystycznych „Voyager” w Kielcach. 

W kieleckiej Agencji Wydawniczej JP opracowano miedzy innymi folder reklamowy, plan lekcji i dwa wzory pocztówek. Materiały te wykorzystywane były podczas imprez targowych, min. na targach turystycznych : „Lato” w Warszawie, „Glob” w Katowicach i „Na styku kultur” w Łodzi. Dzięki współpracy z Urzędem Marszałkowskim oraz Regionalną Organizacją Turystyczną trafiły również do punktów informacji turystycznej w całym województwie. 


24. Plansza reklamowa Izby



W pracowni Adama Kwiela wykonano przenośne plansze reklamowe małego i dużego formatu, a dodatkową stałą reklamę zamontowano na skwerku Końskich. Odwiedzający Izbę mogli otrzymać okolicznościowe buttony oraz skorzystać z pamiątkowego stempla. Materiały reklamowe Izby zamieszczane były w regionalnych wydaniach map i informatorów turystycznych. Tematyki muzealnej nie zabrakło we wznowieniu monografii „Końskie. Zarys dziejów” i wydanym przez Starostwo Powiatowe „Przewodniku po Ziemi Koneckiej”. Doskonałą okazją do reklamy Izby były organizowane przez konecki PTTK cykliczne imprezy turystyczno-sportowe oraz przyjazdowe wycieczki krajoznawcze obsługiwane przez miejscowych przewodników. Na powstałej w 2006 roku stronie internetowej Oddziału, pod adresem www.pttkkonskie.pl utworzona została zakładka ukazująca zakres działania Izby wraz z galerią kilkudziesięciu zdjęć dokumentujących zgromadzone zbiory.

Zaangażowanie działaczy PTTK w dziedzinie turystyki aktywnej oraz utworzenie Izby Pamięci jako placówki muzealnej, mającej wpływ na rozwój turystyki w regionie, zostało zauważone na szczeblu wojewódzkim. W dniu 27 października 2004 roku w Starachowicach, podczas wojewódzkich obchodów Światowego Dnia Turystyki, Marszałek Województwa uhonorował konecki Oddział PTTK prestiżową nagrodą „Wędrowca Świętokrzyskiego”. 


25. Okolicznościowa ekspozycja muzealiów podczas Kuźnic Koneckich w 2006 roku



Atrakcyjność Izby wzrosła od jesieni 2006 roku dzięki wykonaniu makiet charakterystycznych dla miasta i nie istniejącym już dziś obiektów architektonicznych. W kolejnych latach za kwoty ok. 1500-1800 zł. sporządzone zostały w skali 1:100 modele : synagogi, annotargu i kościoła z okresu przed jego przebudową. Makiety wykonał Maciej Sztolcman, a pieniądze na realizację tego zadania pozyskiwane były w drodze konkursów z Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach i uzupełniane ze środków własnych Oddziału PTTK w Końskich.