Engelbert Fajkosz (1897 - 1972)

Urodził się 23.10.1897 r, w Karwinie na Zaolziu. Był jednym z najbardziej zasłużonych miłośników i znawców regionu świętokrzyskiego. Po zdobyciu wykształcania pedagogicznego v 1922r. rozpoczął pracę nauczycielską Następnie kierował szkołami powszechnymi w Zaborowlcach i w Sadku leżącym na terenie dzisiejszego województwa radomskiego.

Od młodości E. Fajkosz interesował się historią regionu. Przez wiele lat gromadził materiały dotycząca przebiegu powstania styczniowego. Był znakomitym znawcą tego okresu historii Polski. W 1939 r. jako podporucznik brał udział w kampanii wrześniowej. Po rozpoczęciu okupacji hitlerowskiej nadal kontynuował pedagogiczny. Jednocześnie aktywnie uczestniczył i ruchu oporu. Swą patriotyczną postawę przepłacił aresztowaniem w czerwcu 1942 r. l wywiezieniem do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Także w obozie uczestniczył w ruchu oporu. Należał do tej nielicznej grupy więźniów oświęcimskich, którzy mieli szczęście uniknąć śmierci. Po odzyskaniu niepodległości zamieszkał w Końskich, gdzie przez wiele lat pracował jako nauczyciel w szkołach średnich. Położył w tym okrasie duże zasługi w zabezpieczaniu ocalałych dokumentów archiwalnych. Jednocześnie włączył się w nurt pracy społecznej. Przez wiele lat był członkiem władz koneckiego oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno − Krajoznawczego. Kilka lat pełnił funkcję prezesa oddziału. Szczególnie wiele uwagi poświęcał otoczeniu, opiece zabytków, znajdujących się na ziemi koneckiej, a wśród nich zwłaszcza zabytków dawnego przemysłu. Był długoletnim współpracownikiem Muzeum Techniki Naczelnej Organizacji Technicznej w Warszawie, które utworzyło po wojnie na ziemi koneckiej dwie placówki muzealne w Sielpi Wielkiej i Starej Kuźnicy. 


Aktywnie działał w Polskim Towarzystwie Historycznym. E. Fajkosz posiadał także uprawniania przewodnika turystycznego. Był nie tylko znawcą historii regionu, ale także znakomitym jaj popularyzatorem. Wygłaszał liczne prelekcje i pogadanki zarówno dla dorosłych jak i młodzieży. Zamieszczał swe artykuły na łamach Słowa Ludu oraz w Jednodniowych wydawnictwach w Końskich. Nadal interesował się przebiegiem powstania styczniowego. Po wojnie musiał tę pracą jednak zacząć niemalże od nowa, gdyż podczas aresztowania zniszczono jego prywatne archiwum, stanowiące efekt wieloletnich żmudnych badań. Do najpoważniejszych publikacji E. Fajkosza należą referaty opublikowane w IX tomie Rocznika Świętokrzyskiego. Stanowiły one pokłosie sesji naukowej zorganizowanej przez Polskie Towarzystwo Historyczne 23 i 24 czerwca 1963 r, z okazji 1OO rocznicy powstania styczniowego. Były to dwa artykuły Powstanie styczniowe w świetle ksiąg stanu cywilnego oraz Aspekt demograficzny powstania styczniowego. Świadczą one o bogatej wiedzy ich autora i stanowią ważne przyczynki do historii regionu. Poza tą tematyką w ostatnich latach swego życia pracował nad dziejami miast a zwłaszcza Stąporkowa, Przedborza oraz powiatu koneckiego. Był również znawcą historii przemysłu. Za swą działalność zawodową i społeczną był kilkakrotnie wyróżniany i honorowany wysokimi odznaczeniami państwowymi i regionalnymi. 

Ostatnie lata swego życia Engelbert Fajkosz spędził w Radomiu gdzie zmarł 4 II 1972 r. 
Pochowany został na cmentarzu w Końskich. 


Opracowała : Małgorzata Pasek.