Irena Krupa (1902-1997)

Irena Krupa urodziła się 1 lutego 1902 roku w Krakowie jako córka Jana i Zofii Grzędzińskich. W roku 1926 ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Radomiu. Swoją pierwszą pracę pedagogiczna podjęła w Skórkowicach w gminie Machory w powiecie opoczyńskim. Założyła tam kobiecą drużynę sanitarną, koło teatralne i drużynę harcerską na wzór przysposobienia wojskowego.

Działała też aktywnie w PCK. Ukończyła kurs felczerski i kurs sanitarny. Swoje kwalifikacje podnosiła w Konserwatorium Warszawskim na kierunku śpiew i muzyka. W czasie okupacji ukończyła również pedagogikę specjalną, co miało duży wpływ na jej dalszą wieloletnią działalność wychowawczą. Wojna zastała ją w Turowicach w gminie Czermno. Działała w konspiracji. W październiku 1939 roku złożyła przysięgę żołnierską przed kpt. Janem Stoińskim „Brzozą”, przyjmując pseudonim „Halina”. W 1944 roku nawiązała współpracę z oddziałami Armi Krajowej. Założyła tajną placówkę wykradania i przechowywania uciekinierów z niemieckich obozów karnych. Nie mając możliwości zatrudnienia, a z drugiej strony nie znosząc bezczynności, za aprobatą powiatowego inspektora szkolnego w Końskich nauczała wiejskie dzieci bez pobierania wynagrodzenia. Po roku pracy zmuszona została do ukrywania się w obawie przed aresztowaniem jej i jej męża, który był kierownikiem szkoły. Z chwilą ustania terroru okupanta do samego końca wojny prowadziła tajne nauczanie. Po wyzwoleniu powróciła do normalnej pracy nauczycielskiej. Na emeryturę odeszła w 1972 roku.


Całe swoje życie poświęciła edukacji dzieci i młodzieży oraz pomocy najuboższym. najbiedniejszym udzielała darmowych korepetycji. Organizowała zajęcia pozalekcyjne. W 1960 roku wstąpiła do Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Z wielkim zaangażowaniem działała w Komisji Opieki nad Zabytkami i Ochrony Przyrody przy Oddziale PTTK w Końskich. W roku 1978 została Społecznym Opiekunem Zabytków mając pod swoją opieką Świątynię Grecką w zespole pałacowym Małachowskich. Wzięła na siebie odpowiedzialność za stan tablic informacyjnych na obiektach zabytkowych miasta. Była nadal aktywna w środowisku nauczycielskim działając w Klubie Emerytów i Rencistów przy koneckim PTTK. W 1976 roku założyła i przez wiele lat prowadziła przy Koneckiej Spółdzielni Mieszkaniowej koło PTTK na Osiedlu Mieszka I. Organizowała imprezy dla dzieci i młodzieży, których celem było pobudzenie zainteresowań otaczającą przyrodą i dobrami kultury. Kultywowała tradycje ludowe przeprowadzając przeróżne konkursy o tematyce historycznej i etnograficznej. Inicjowała akcje zbiórek surowców wtórnych. Pozyskane wspólnie z młodzieżą w ten sposób pieniądze przeznaczała na cele charytatywne i wycieczki krajoznawcze. Współorganizowała sympozja naukowe oraz odczyty na temat historii regionu i odnowy zabytków architektury na Ziemi Koneckiej. 

Za 40 letnią pracę pedagogiczną oraz działalność społeczną była wielokrotnie wyróżniana i odznaczana. Posiadała między innymi : Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski ( 1977), Brązowy Medal za Długoletnią Służbę 1938), Medal Edukacji Narodowej, Medal 40 lecia Polski Ludowej (1984), Odznakę Zasłużonego Opiekuna Społecznego (1969), Odznakę Za Zasługi dla Kielecczyzny ( 1985), brązową (1958) i srebrną Odznakę Honorową PCK (1966), srebrną Odznakę Honorową PTTK. Była też laureatem nagrody Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach.

Zmarła 11 października 1997 roku w wieku 95 lat w Tczewie i tam została pochowana we wspólnej mogile z mężem Marianem, równie zasłużonym dla regionu krajoznawcą. 

Biogram Ireny Krupy został opracowany na podstawie dokumentów komisji Opieki nad Zabytkami i Ochrony Przyrody oraz ksiąg ewidencyjnych Oddziału PTTK w Końskich, a także na podstawie kserokopii własnoręcznie pisanego życiorysu przekazanego w 1998 roku przez syna Ireneusza Krupę (w zbiorach PTTK Końskie). 


Opracował : Wojciech Pasek